Onderstaand ‘draadje’ plaatste ik op Twitter.

Het #SKW adviseert met @diaconaal en @dienstebureau alle CGK/GKV/NGK-kerken over corona en noemt in ND 27-01 de ‘draai’ van 4 naar 1 zanger in de kerk “een discussie in de marge”. Een draadje a là @StefanPaas. @pknnl @mcbatenburg @rkkerk Here we go! 1/23 https://www.nd.nl/geloof/geloof/1016513/rondvraag-bij-kerken-zang-of-bezoekers-in-kerkdienst-en-veel-te

Disclaimer: ik ben blij met de meeste #corona-adviezen en vindt kerkgang en gemeentezang beslist onverstandig (zie https://ernstleeftink.wordpress.com/2020/10/29/vroom-ijdel-gebruik-van-de-naam-des-heren/). Maar een aanscherping die als ‘marginaal’ betiteld wordt, zorgt voor meer kerkelijke verdeeldheid en onnodige discussies in gemeentes. 2/23

We beginnen bij het begin: van 15 maart – 30 juni 2020 ging NL in lockdown. Alle kerken adviseerden vanwege de ernst van de situatie: zo veel mogelijk online-diensten en zingen alleen met een zanggroepje van max. 4 à 5 personen. 3/23

Op 23 mei schreef pastor en therapeut Philip Troost dat het coronavirus voor verdeeldheid zorgt tussen ‘rekkelijken’ en ‘preciezen’. De teneur (de ‘wet van Troost’) zijn artikel: in tijden van crisis krijgen de preciezen altijd gelijk. 4/23 https://www.nd.nl/opinie/opinie/973418/virus-zaait-innerlijke-en-sociale-verdeeldheid

Vanaf 1 juli mochten er binnen de richtlijnen weer zoveel kerkgangers als het gebouw toeliet. De PKN-expertgroep ‘Zingen in de kerk’ gaf goed onderbouwd aan dat, mits ventilatie op orde en R-getal onder de 1, ook het zingen in kerk weer mogelijk was. 5/23 https://eerstehulpbijventilatie.nl/

De PKN bewoog mee met de ontwikkeling van het coronavirus o.b.v. de RIVM-cijfers. Dat deed CGK/GKV/NGK niet. Zij handhaafden het advies van april 2020: zoveel mogelijk online en geen gemeentezang. In een noot onderaan stond het advies van de expertgroep ‘Zingen in de kerk’ 6/23

Waarom CGK/GKV/NGK i.t.t. de PKN drie maanden lang hun advies niet bijstelden blijft een raadsel. ‘Je kunt niet zorgvuldig genoeg zijn’ bleef ook gelden toen er op verantwoorde wijze meer kon. De ’wet van Troost’ ging blijkbaar op. 7/23

In okt. 2020 gingen de cijfers snel omhoog. Op dringend advies van Grapperhaus riepen alle kerkgenootschappen via het CIO op om af te schalen naar onlinediensten of diensten met max. 30 bezoekers zonder gemeentezang, maar met hooguit 4/5 zangers. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/nieuws/2020/10/05/behoedzaam-vieren-van-geloof  8/23

Vóór Kerst gaat NL in een echte lockdown. Zowel de voorzitter van het CIO als Grapperhaus doen een dringende oproep om alleen onlinediensten te houden. Ze reppen met geen woord over het zingen van max. 4/5 zangers als een onverantwoorde actie. https://www.cioweb.nl/ 9/23

In de PKN Biddinghuizen gaat het goed mis als 18 kerkleden, deels senioren, op een doordeweeks dagdeel met z’n 18-en samen zingen m.h.o. op de kerstdienst. Twee leden van 80 en 84 overlijden. Ook in de PKN Julianadorp raken mensen besmet. ‘Mogelijk is zingen de boosdoener geweest.’ 10/23 https://www.noordhollandsdagblad.nl/cnt/dmf20210111_88010681

Noot: van de 18 aanwezigen zongen er resp. 8 en 5 in twee groepjes met een pauze incl. ventilatie. De overigen waren ter ondersteuning aanwezig.

Je zou verwachten dat de PKN in het geval van Biddinghuizen zou uitspreken het te betreuren dat men zich niet nauwgezet aan de strikte richtlijnen van max. 4/5 zangers en max. één samenkomst per dagdeel zou hebben gehouden. En dat ook voor het overige tijdens de online-diensten alle maatregelen strikt gehanteerd moeten worden. 11/23

Het tegendeel gebeurde: op 13 januari gaat de PKN door de bocht. Zonder oproep van de overheid en zonder overleg binnen het CIO met de overige kerken adviseert men om met onmiddellijke ingang “tijdens de kerkdienst in het geheel niet te zingen.” 12/23 https://www.protestantsekerk.nl/nieuws/dringend-advies-gedurende-verlengde-lockdown-niet-zingen-tijdens-kerkdienst/ 

De reden voor deze draai ligt niet in objectieve cijfers (besmettingen dalen van 13.000 op 20-12 naar 3.997 op 26-01 = 70%) en het R-getal is sinds 14-12 onder de 1. Angst voor imagoschade en voor de Britse variant zijn het argument. De ‘wet van Troost’ treedt in werking. 13/23

De RK-kerk ziet geen redenen om het beleid (geen samenzang en max. 4 zangers) te veranderen. “Wij denken dat onze geldende maatregelen streng en strikt genoeg zijn op grond van wat we nu weten.” 14/23 https://www.trouw.nl/religie-filosofie/de-pkn-adviseert-helemaal-niet-meer-te-zingen-in-de-kerk~bf067722/

Ook de CGK/GKV/NGK scherpt op 15-01 haar advies m.b.t. zangers niet aan, dus houdt het bij “wat minimaal nodig is”. De invulling wordt  aan de plaatselijke kerken overgelaten. 15/23  https://diaconaalsteunpunt.nl/nieuws/het-land-op-slot-hoe-zit-het-met-kerken/ 

Plotseling verschijnt er op 21-01 een update en gaan CGK/GKV/NGK ook door de bocht. Het bijgestelde advies wordt nu: max. 1 zanger. De reden: er wordt gevraagd wat ‘minimaal’ inhoudt. Zonder inhoudelijke argumenten krijgen opeens meest preciezen gelijk. 16/23 https://www.steunpuntkerkenwerk.nl/corona-update-21-januari-2021/

Op 22-01 laat de RK nogmaals weten: “Het maximum aantal zangers was al eerder vastgesteld op vier en dat blijft het maximum.” Terecht, want (op één PKN na) zijn nergens zondagse besmettingen gemeld. Ook de overheid heeft niet om aanscherping gevraagd. 17/23 https://www.rkkerk.nl/r-k-kerk-verstrekt-via-bisdommen-werkgeversverklaring-voor-gebruik-tijdens-avondklok/

Dus CGK/GKV/NGK vermeldt in de zomer een deskundig advies om onder zorgvuldige voorwaarden kerk te kunnen zingen drie maanden lang niet als update, terwijl een strikt kerkbreed advies (max. 4 zangers) dat maanden lang goed functioneert, binnen één week wordt aangescherpt. 18/23

De situatie is nu: de RK is nuchter gereformeerd (de regel van max. 4 zangers voldoet prima), de PKN is roomser dan de paus (uit angst en voorzorg terug 0 zangers) en bij de gereformeerden is het vlees (max. 4) noch vis (max. 0). 19/23

Nog geen vijf dagen later noemt het SKW dit “een discussie in de marge”. Het tegendeel is waar. De bijstelling ‘max. één zanger’ is een zeer dringend en daarmee dwingend advies die kerken weinig ruimte biedt het zorgvuldige advies van 15/12 en RK (max. 4) te handhaven. 20/23

Hier lijkt de ‘wet van Troost’ op te gaan: er wordt onnodig expliciet gekozen voor een eenzijdige invulling waardoor landelijk de kerkelijke verdeeldheid en plaatselijk de polarisatie toeneemt, omdat de meest strikte preciezen zich in hun gelijk gesterkt voelen. 21/23

Het zou de CGK/GKV/NGK sieren deze ‘marginale’ update in te trekken. Pas als objectief gezien het aantal besmettingen zo hard gestegen is en het R-getal boven de 1 komt, is er aanleiding om gezamenlijk als kerken het huidige, zorgvuldige advies aan te scherpen. 22/23

En dan alleen nog als er in meerdere onlinediensten besmettingen voorkomen die aantoonbaar veroorzaakt worden door de max. 4 zangers. Laten we tot die tijd vooral samen de huidige maatregelen heel strikt handhaven. En voor wie dat niet precies genoeg vindt: blijf en kijk thuis. 23/23

Naschrift: “I am no longer a slave of fair, I am a child of God” – dus ik ben voorzichtig én stel mijn vertrouwen op God. https://www.youtube.com/watch?v=f8TkUMJtK5k