Vandaag, 22 februari 2025, wordt Henk Helmantel 80 jaar. De Groninger kunstschilder van kerkinterieurs en stillevens werd de avond ervoor geïnterviewd door RTVNoord (zie foto en artikel). In prachtig gesproken Gronings, want dat is de taal van Helmantels hart.

Naast echte Grunneger is Henk Helmantel overtuigd christen. Hij steekt zijn geloof in God en Jezus niet onder stoelen of banken. Dat heb ik zelf uit zijn mond gehoord op zaterdag 24 november 2018 in Dordrecht.

Samen met mijn collega Bert Altena organiseerden wij vanuit Assen een excursie naar Dordrecht in het kader van het 400 jubileum van de Dordtse Leerregels. Onder de slogan ‘Ode aan de Synode’ werden daar dat jaar tal van aktiviteiten georganiseerd. Dus bezochten we met zo’n 40 belangstellenden in het Dordts Museum de tentoonstelling ‘Werk, Bid en Bewonder’, die haar bezoekers een ‘nieuwe kijk op kunst en calvinisme’ wilde geven.

Daarna bezochten we de Grote Kerk van Dordrecht. Daar werden 400 jaar geleden alle vergaderingen van de ‘Synode van Dordt’ gehouden. Het was er echt stervenskoud, want de buiten lag de temperatuur rond het vriespunt. Onder leiding van een deskundige gids kregen we alle ins en outs te horen over de rijke geschiedenis van deze kerk. Ons was ook verteld, dat we in de kerk een ‘compacte Helmantel-tentoonstelling’ konden bezichtigen.

Wat we niet wisten was, dat die tentoonstelling op die 24e november door Henk Helmantel zelf geopend zou worden. We vielen dus met onze neus in de boter. En hoe! Ik weet niet meer precies hoe hij het zei, maar in een kort (voor een Groninger tamelijk lang) openingswoord zei hij ongeveer het volgende:

Geachte dames en heren, het is een enorm voorrecht om in deze kerk te mogen exposeren. En ik waardeer het dat u hier bij de opening aanwezig bent. Maar ik wil u dit zeggen: veel mensen komen in de kerk vanwege de architectuur of de kunst die er te bekijken is. Maar het bewonderen van kunst en cultuur heeft maar weinig waarde als je het vergelijkt met het geloof in de levende God die onze Schepper is, en in Jezus Christus, die onze Verlosser is. Persoonlijk heb ik veel liever dat u daarvoor naar de kerk gaat dan dat u mijn schilderijen komt bewonderen. Maar dat laatste vind ik uiteraard ook heel fijn. En hierbij verklaar ik de tentoonstelling voor geopend.

In alle bescheidenheid, niet met een geheven vingertje vanuit je eigen motivatie aangeven waarom je in God en Jezus gelooft en dat iedereen gunt. Geweldig!

Daarna gebeurde er nog iets. Henk Helmantel liep gewoon wat tussen de mensen door na de opening. Dus maakte ik van de gelegenheid gebruik en zei tegen hem: ‘Meneer Helmantel, mag ik joe wat vroagen?’ Dat mocht. Dus vroeg ik hem of ik een foto van dat prachtige nieuwe schilderij over het Avondmaal mocht nemen en dat mocht gebruiken bv. tijdens kerkdiensten op de beamer of voor een artikel zoals dit. Dat vond hij helemaal prima. ‘Uw vriendelijkheid zij alle mensen bekend’ – om het maar even in een oudere bijbelvertaling te zeggen.

Een tijdje later belde ik naar Westeremden om Henk Helmantel te vragen als spreker op één van de Thema-avonden Noorderlicht. Ik vroeg hem: ‘Zollen joe nait n moal noar Assen kommen willen om wat te zeggen over hou joe joen geleuf als kristen ien t schildern tot uutdrukken brengen?’ Maar Henk was daar op een Gronings-direkte manier erg duidelijk over: ‘Ik ben nait zo’n proater, loat mie moar schildern.’

Dat feestje ging dus niet door. Maar vandaag is het wel feest: onze goede God gaf aan Henk Helmantel 80 jaren in goede gezondheid. Dat er onder zijn zegen bij leven en welzijn nog vele goede jaren en mooie schilderijen mogen volgen!