“Ik zag aan de voet van het altaar de zielen van al degenen die geslacht waren omdat ze over God hadden gesproken en vanwege hun getuigenis.”  (Openbaring 6 vers 9)“Opdat wij niet vergeten.” Bij die uitdrukking denken we aan de Tweede Wereldoorlog. De gruweldaden van Nazi-Duitsland, vooral de genocide van zes miljoen Joden en de dood van honderdduizenden andere slachtoffers van dat regime, mogen nooit vergeten worden.

Eind februari – begin maart was de Syrisch-Orthodoxe patriarch Aphrem II in ons land. Hij is het hoofd van ruim 1,5 miljoen christenen die oorspronkelijk uit het Turkije, Syrië en Irak komen. Er wonen 9.000  syrisch-orthodoxe christen in Nederland. Daarom is patriarch Aphrem II bij ons op bezoek. Gisteren was hij in Den Haag in de Tweede Kamer. Dit is wat hij de regering en het parlement voorhield: “De Westerse wereld is de christenen in het Midden-Oosten volledig vergeten.”

Dat maakte indruk op mij. Net als de beide schilderijen die in deze weblog staan. De christenheid in het Midden-Oosten heeft het extreem moeilijk. Waar is de betrokkenheid van de Nederlandse samenleving?  Die is, denk ik, echt ongeïnteresseerd geworden. Dat heeft een reden. Omdat meer dan de helft van onze bevolking in de afgelopen 50 jaren gefrustreerd afstand genomen heeft van het christelijk geloof en ‘de kerk’ met machtsmisbruik en bekrompenheid associeert, hebben de opiniemakers een blinde vlek gekregen voor het lot van vervolgde christenen. En wie daar aandacht voor vraagt, wordt weggezet als aanhangers van het CDA en de ChristenUnie die alleen maar aandacht vragen voor mede-christenen.  Maar als ik naar christelijk Nederland kijk, vraag ik mezelf af: waar is ons gebed? Wat doet het ons, dat onze medechristenen zo gruwelijk worden vervolgd en vermoord? En hoe reageren we daarop?

Een paar dagen na de onthoofding van 21 koptische christenen door ISIS in Libië maakte een Egyptische kunstenaar een schilderij. Het stond op een weblog van een diaken van een koptische kerk in Amerika (zie From Orange Jumpsuits to White Robes).  Zijn vrouw had er een artikel bij geschreven. Ze had de video zelf niet willen zien – en ik ook niet. Maar, schreef ze, mijn man heeft het wel gezien en hoorde de 21 mannen als laatste uitroepen: “Ya Rabbi, Yasooah” (Mijn Heer, Jezus) en “Yasooah” (Jezus). Tot in de dood zijn ze Jezus trouw gebleven en Hem gevolgd. Zo brengt Petrus het onder woorden (1 Pe. 2:21-23): Ook Christus heeft geleden, om uwentwil, en u daarmee een voorbeeld gegeven. Treed dus in de voetsporen van Hem die geen enkele zonde beging en over wiens lippen geen leugen kwam. Hij werd gehoond en hoonde zelf niet, Hij leed en dreigde niet, Hij liet het oordeel over aan Hem die rechtvaardig oordeelt. Zo staat het op dit schilderij. Hij ging voorop. In een oranje overall. Tot in de dood. Dat is wat Jezus zijn volgelingen opdraagt én wat Hij zelf voor zijn volgelingen gedaan heeft. En dus, omdat ze Jezus trouw bleven tot in de dood, kregen deze 21 koptische christenen uit Egypte in plaats van een oranje overall een wit gewaad. Zo staat het in Openbaring 6 vers 11a: Ieder van hen kreeg witte kleren. Op aarde hadden zij, symbolisch, hun kleren al gewassen in het bloed van het Lam. Ze zijn trouw gebleven aan hun Heer, zelfs met het mes op de keel. Dus ontvangen ze in de hemel het feestkleed  uit de handen van hun Heer. Maar er staat nog iets. De zielen aan de voet van het altaar aan God vragen: ‘O heilige en betrouwbare Heer, hoe lang duurt het nog, voordat U de mensen die deze gruweldaden begaan hebben, zult straffen?’ En dan krijgen zij het verbijsterende antwoord: ‘Nog even geduld, want het getal van de martelaren is nog niet vol.’ (Openbaring 6 vers 11b)

Hier op aarde denk ik dan al gauw: niet alleen de westerse wereld, maar God Zelf heeft zijn kerk in het Midden-Oosten vergeten! Want waarom grijpt de Heer niet in? Het kost mij moeite om vraag, net als de zielen aan de voet van het altaar, bij God Zelf neerleggen en daar te laten.

Ondertussen lees en hoor ik, hoe de koptische kerk en de koptische christenen aan alle kanten, tot in de interviews van de 21 weduwen toe, een heel ander geluid laten horen dan de moord en dreiging blazende ISIS-strijders die niets anders willen dan dood en verderf zaaien. Net als de vrouw van die koptische christen bij het schilderij, zeggen ze allemaal: hier op aarde moeten wij onze vijanden liefhebben en bidden voor wie ons vervolgen, want alleen dan zijn jullie werkelijk kinderen van je Vader in de hemel, heeft Jezus Zelf gezegd. Ik las op internet de volgende reaktie van een priester van de Koptische kerk richting de moordenaars van ISIS: “Toch houden we van jullie, omdat jullie deel zijn van Gods schepping. We blijven voor jullie bidden. Wat jullie gedaan hebben – daarmee hebben jullie ons geen kwaad aangedaan, maar heb je alleen maar jezelf beschadigd.” En de koptische paus Tawadros II riep binnen een week de 21 koptische gastarbeiders officieel uit tot martelaren van de kerk. Hij deed er diezelfde oproep bij om met liefde te antwoorden op deze gruweldaad. Want als christen weet je toch, dat God eens de ultieme Rechter zal zijn.

Ik weet niet of ik uit mezelf die vergevingsgezindheid zou kunnen opbrengen als mijn geliefden iets heel ergs aangedaan wordt. Volgens mij zijn wij hier in het Westen allemaal mensen met een kort lontje geworden. God is totaal anders. Hij heeft eindeloos geduld. Maar als zijn geduld op is, berg je dan maar. Openbaringen 6 eindigt met de dag dat God en Jezus alles recht zullen zetten. Die dag wordt ‘de grote dag van hun toorn’ genoemd. Je kunt je afvragen, of het wel past God de Vader en bij Jezus onze Heer dat ze in boosheid uitbarsten. Daarover zou ik het volgende willen zeggen. Bedenk deze drie dingen:

1/ Als ik nadenk over Gods toorn, begrijp ik weer des te beter hoe afschuwelijk God de zonde vindt. Er is bij Hem sprake van rechtvaardige boosheid.

2/ Als ik nadenk over Gods toorn, wil ik weer des te meer God zo te dienen, als Hij dat graag wil, met eerbied en ontzag. Er is bij Hem sprake van ontzagwekkende heerlijkheid.

3/ Als ik nadenk over Gods toorn, raak ik weer des te dieper onder de indruk van zijn liefde voor mij. Want om mij van de eeuwige ondergang te redden liet Hij Jezus eerst op aarde komen om aan het kruis te sterven. Zelfs in het eindoordeel wordt Jezus aangeduid als ‘het Lam dat eruit ziet alsof het geslacht was’. Dat is het eerste waar God mee komt. Hij laat Jezus in mijn leven komen om mij het geloof te geven. Er is bij Hem sprake van royale genade!

Als ik dat laatste geloof –royale genade–, hoef ik voor dat eerste niet bang te zijn – rechtvaardige boosheid–, maar durf ik ondanks de serieuze werkelijkheid van zijn toorn, toch volledig op Hem vertrouwen – ontzagwekkende heerlijkheid.  Want wat God in zijn liefde doet, doet Hij graag. En wat Hij in zijn toorn doet, doet Hij met tegenzin. Maarten Luther zei al, dat God zijn rechterhand gebruikt om liefdevol om de mensen heen te slaan en zijn linkerhand om de mensen te straffen, en dat Hij zijn beide handen niet op dezelfde manier gebruikt. Een liefdevolle God die met zijn oordeel komt – het is voor ons moeilijk te kombineren. Maar voor God niet. Gelukkig maar.

Bij het eerste schilderij: Op 21 februari verklaarde de koptisch paus Tawadros II de 21 koptische christenen die door ISIS vermoord zijn, tot martelaars en heiligen. Zij zullen elk jaar op 15 februari herdacht worden. Tony Rezk, een Egyptische kunstenaar die in Virginia – Amerika woont, schilderde op 21 februari deze icoon van de 21 martelaren, waarvan er 20 uit Egypte kwamen en 1 uit Ghana. Naast witte gewaden ontvingen zij uit de hand van de engelen ieder een gouden kroon.

Bij het tweede schilderij: Op 15 februari 2015 liet ISIS een barbaarse video zien van de onthoofding van 21 Egyptische gastarbeiders in Libië aan het strand van de Middellandse Zee. Zij waren allemaal koptische christenen op zoek naar werk. De Egyptische  kunstenaar Wael Mories, zelf een koptisch christen uit Caïro, plaatste op 16 februari een indrukwekkend schilderij  van deze gruwelijke moordpartij op zijn Facebook-pagina. Jezus ging, in oranje overall, voorop zonder een ISIS-strijder achter Hem. Hij nam opnieuw vrijwillig zijn kruis op.

Deze blog is als overdenking uitgesproken tijdens de Middag-Pauze-Dienst op 4 maart 2015 in de Bethelkerk (de voormalige Joodse synagoge) aan de Groningerstraat in Assen.