Sint Maarten met “lüttje Lateern’ loopt men in Ost-Friesland op 10 november

Op 11 november viert half Nederland Sint Maarten. Het is een eeuwenoude traditie, die ook in het hoge Noorden van Duitsland in ere wordt gehouden, namelijk in de regio Ostfriesland (Emden, Aurich). Daar verscheen een aantal jaren geleden het prachtig boekje “Mien lüttje Lateern – plattdeutsche Lieder zu Martini”. Het heeft 52 bladzijden en is nog steeds voor € 9,95 + verzendkosten te verkrijgen bij de Ostfriesische Landschaft.

Zingen ter ere van Maarten Luther

Wat ik nooit geweten heb is, dat men daar zo’n 200 jaar geleden, vanaf het midden van 1800, de datum verschoven heeft van 11 november naar 10 november. Waarom? Omdat 10 november de geboortedag van Maarten Luther is. In die tijd hoorde Ostfriesland bij het protestants-lutherse koninkrijk Hannover. Daar besloot men in 1852 dat op het feest van

Sint Maarten niet langer de katholieke heilige Sint Martinus van Tours centraal mocht staan, maar dat het een kinderfeest ter ere van de grote “Glaubensmann und Lichtfreund” Maarten Luther moest worden. Op 10 november dus.  In Nederland en in de andere delen van Duitsland werd en wordt Sint Maarten nog steeds op 11 november gevierd.

Bijzonder is ook, dat er vanaf die tijd Sint Maarten liedjes gemaakt zijn waarin Maarten Luther bezongen wordt als de goede man die ons wel wat geven kan.  

Het lied ‘Mien lutje lanteern’

Iets anders wat mij in dit boekje opviel was de oorsprong van ‘Mien lutje lanteern’. Dat is in Groningen zo ongeveer het populairste Sint Maarten lied in het eigen dialekt. Het gaat als volgt:

Mien lutje lanteern, ik zai die zo geern.

Doe daanst deur de stroaten, dat kinst ja nait loaten.

Vandoag mout ik lopen, mien laidje verkopen.

Mien lutje lanteern, ik zai die zo geern.

Ik ken dit lied van jongsaf aan. Mijn vader schreef er al over in 1976 (zie hier). Dus ik dacht: dit lied moet al wel eeuwen-oud zijn. Maar wat blijkt? Niets is minder waar! Melodie en ‘plattdüütse’ tekst zijn afkomstig van Gretha Schoon, die het samen met kinderen van haar klas in Emden bedacht en geschreven heeft. Het werd meteen razend populair en is al snel in het Gronings vertaald door David Hartsema, de vaste tekstschrijver van de bekende Groningse zangeres Lianne Abeln.

Kiek, dat heb ik nou nooit waiten!

Tenslotte: in 1989 verscheen het boek “Sint Maarten Suntermeerten – 150 liedjes verzameld door Wim Faber met, zoals de titel zegt, 150 liedjes uit heel Nederland (van Groningen via Noord-Holland tot Limburg toe) en zelfs uit Noord-Duitsland, België, Frankrijk en Zwitserland. Antiquarisch is het nog te krijgen.

Plaats een reactie