De Nederlandse Gereformeerde Kerken kennen drie verschillende formulieren voor de kinderdoop. Ze komen alle drie uit de oude GKV: het klassieke doopformulier, een formulier dat samen met de CGK is opgesteld en wat meer ingaat op de bijbelse fundering van de kinderdoop, en een derde formulier met een iets andere insteek. Ze zijn te vinden in de beide Gereformeerde Kerkboeken van 2006 en 2017. Na een taalkundige revisie in 2023 zijn ze nu als word-document en als PDF te vinden op de NGK-site. Ook de Christelijke Gereformeerde Kerken hebben, in iets andere bewoordingen, dezelfde drie formulieren (zie CGK-site).

Op de NGK staat ook vermeld: “De formulieren hebben het karakter van een handreiking. Om die reden worden er geen beamerversies van de formulieren meer aangeboden.” Dat laatste is jammer. Veel kerken beamen de de tekst van de formulieren wel. Daarom staan hieronder de teksten van alle drie de formulieren als PPP. Zelfs nog met een vierde formulier erbij, nl. een kort doopformulier, zoals we dat ook kennen bij het avondmaal. Het is niet officieel vastgesteld door de landelijke synode, maar wordt wel her en der gebruikt.

Alle vier de formulieren staan er in drie versies op, namelijk met drie verschillende doopvragen. De NGK-synode van 2023 heeft namelijk besloten de vragen bij de kinderdoop te moderniseren en te uniformeren. Dat heeft voor de eerste doopvraag nogal wat gevolgen. Zowel de klassieke eerste doopvraag als de gezamenlijk met de CGK-gedeelde eerste doopvraag zijn daarbij afgeschaft. Wel met een kleine escape erbij: “Bij de [doop]vragen mogen alleen andere formuleringen gebruikt worden met goedkeuring van de kerkenraad en met instemming van de betrokkenen (art. C8.2 KO).”

Ik kan me voorstellen dat er in veel NGK-kerken en door veel doopouders gehecht wordt aan de al ruim 450 jaar oude formulering, dat onze kinderen ‘zondig en schuldig ter wereld gekomen zijn en daarom aan allerlei ellende en zelfs aan het eeuwig oordeel onderworpen zijn, maar toch in Christus voor God heilig zijn en daarom als lid van zijn gemeente gedoopt behoren te zijn’. Dat sommige kerkgangers dat in onze tijd iets te zwaar aangezet vinden, lijkt me onterecht (zie hier). En dat we als NGK mede daarom een andere formulering voorstellen, is op zich niet verkeerd. Maar waarom dan niet, net als bij de CGK en net zoals in het Gereformeerde Kerkboek 2006, de keus te laten aan de plaatselijke kerken? Ik denk dat het komt door de invloed die de vrijgemaakte Deputaten Eredienst (nu opgegaan in de Commissie Liturgische Ondersteuning) jarenlang heeft uitgeoefend. Zij streefden naar meer liturgische uniformiteit en opereerden daarin nogal autonoom door ongevraagd de verschillende vragen en beloften in de liturgische formulieren te harmoniseren en zelfs een inhoudelijk betwistbare zin in de eerste doopvraag op te nemen in het Gereformeerde Kerkboek 2017. Dat eigenmachtig optreden is door de GKV-synode van Goes 2020 alsnog teruggedraaid, zodat vanaf toen weer de klassieke eerste doopvraag zoals die door de GKV-synode van Harderwijk 2011 gebruikt kon worden.

Dat mag nu nog steeds, maar wel als uitzondering. Dat vind ik jammer. Terwijl de tendens binnen onze kerken is, om elkaar veel christelijke ruimte en vrijheid te geven, blijft de neiging bestaan om op een paar liturgische punten elkaar strakker te binden dan we ooit gedaan hebben. Beter is het om aan te blijven sluiten bij de praktijk van de Christelijke Gereformeerde Kerken, zoals de GKV in het verleden ook al deed. Daarom staan hieronder de drie verschillende versies aan doopvragen, zowel in word-document als in PDF, en vier verschillende doopformulieren in drievoud als PPP om in de kerkdienst te gebruiken. Inclusief de mogelijkheid om een paar mooie foto’s van het nieuwste gemeentelid in te voegen ;-).

Doopformulier 1 – vragen klassiek; Doopformulier 1 – vragen nieuw; Doopformulier 1 – vragen met CGK.

Doopformulier 2 – vragen klassiek; Doopformulier 2 – vragen nieuw; Doopformulier 2 – vragen met CGK.

Doopformulier 3 – vragen klassiek; Doopformulier 3 – vragen nieuw; Doopformulier 3 – vragen met CGK.

Doopformulier kort – vragen klassiek; Doopformulier kort – vragen nieuw; Doopformulier 3 – vragen met CGK.

Doopformulier kort – word-doc; Doopformulier kort – PDF; Doopvragen drievoud – word-doc; Doopvragen drievoud – PDF.